Ο σωσίας

O Σάιμον Τζέιμς είναι ένας ασήμαντος υπάλληλος μιας εταιρείας που επεξεργάζεται δεδομένα και διοικείται από έναν ισχυρό άντρα με τον τίτλο του Συνταγματάρχη. Ο κόσμος τον αγνοεί,η μητέρα του τον περιφρονεί ακόμα και η σερβιτόρα του καφέ δεν του φέρνει ποτέ αυτό που παραγγέλνει. Ερωτεύεται μια από τις συναδέλφους του γραφείου την Χάνα και παράλληλα ο προϊστάμενος του αναθέτει την εκπαίδευση της ατίθασης κόρης του που ειρωνεύεται τον Σάιμον συνέχεια. Ο ντροπαλός και εσωστρεφής Σάιμον δεν εξομολογείται τον έρωτα του στην Χάνα και δεν βάζει στην θέση της την αυθάδη μικρή. Ξαφνικά εμφανίζεται ο Τζέιμς Σάιμον που είναι ίδιος με τον Σάιμον αλλά με εντελώς αντίθετο χαρακτήρα:χαρισματικός,με μεγάλη αυτοπεποίθηση και με μεγάλη επιτυχία στις γυναίκες. Γίνονται φίλοι και ο Τζέιμς αποφασίζει να βοηθήσει τον Σάιμον για να κατακτήσει την Χάνα. Γρήγορα όμως ο Σάιμον καταλαβαίνει ότι ο Τζέιμς παίζει διπλό παιχνίδι πίσω από την πλάτη του.

Ο Ρίτσαρντ Αγιοάντε είχε δημιουργήσει αίσθηση στη Βρετανία με το κωμικό ταλέντο του και με το κινηματογραφικό του ντεμπούτο Submarine δημιούργησε μια από τις πιο αξιοπερίεργες ρομαντικές ιστορίες με συγκεκριμένη αισθητική που θυμίζει έντονα το κινηματογραφικό σύμπαν του Γουές Άντερσον. Στο Σωσία το σενάριο είναι εμπνευσμένο από το ομώνυμο μυθιστόρημα  του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι με τον κεντρικό ήρωα και την ατμόσφαιρα να θυμίζουν, όμως, έντονα την ατμόσφαιρα των βιβλίων του Κάφκα. Το σενάριο,παρά την αποπνικτική του ατμόσφαιρα,βρίθει κωμικών σκηνών που ανακουφίζουν τον θεατή.  Από την πλοκή ως και την σκηνοθετική ματιά ο Αγιοάντε ξέρει το που και το πως θα πάει τον θεατή εκεί που θέλει. Με την προφανή ευφυΐα του ο σκηνοθέτης εστιάζει στο γεγονός το πως ένα ήσυχος και ντροπάλος παρατηρητής του κόσμου βρίσκεται αντιμέτωπος και σύντομα ανταγωνιστικός  με μια χαρισματική και γοητευτική εκδοχή του εαυτού του. Ο σκηνοθέτης παίζει με τους κώδικες του ψυχολογικού θρίλερ καθώς ο Τζέιμς παίρνει σταδιακά την θέση του Σάιμον και ο τελευταίος προσπαθεί να αντισταθεί αλλά ταυτόχρονα τονίζει την εσωτερική σύγκρουση του μέσου ανθρώπου που θέλει πάντα να είναι κάτι μεγαλύτερο από αυτό που είναι.

Η σκηνοθετική προσέγγιση του Αγιόαντε είναι ανάλογη του σεναρίου με εμφανείς στυλιστικές αναφορές που είναι ένα κράμα από Τερι Γκίλιαμ και Άλφρεντ Χίτσκοκ. Άδειοι διάδρομοι και αυστηρά διακοσμημένα δωμάτια είναι κινηματογραφημένα με σκοτεινά χρώματα που εντείνουν την αποξένωση του κεντρικού ήρωα. Η δράση κινηματογραφείται συχνά μέσα από το τηλεσκόπιο του Σάιμον που κατασκοπεύει την Χάνα που μένει στο απέναντι κτήριο και γίνεται μάρτυρας μιας αυτοκτονίας αλλά και της κακής συμπεριφοράς του σωσία του. Η έντονη σκίαση των χώρων που κινούνται οι ήρωες σε συνδυασμό με το στενό κάδρο φτιάχνουν ένα κινηματογραφικό σύμπαν που μοιάζει με ανοιχτή φυλακή,ο χώρος εργασίας μετατρέπεται σε κόλαση και ο έξω κόσμος σε απειλή για τον ντροπαλό ήρωα και οι μόνες αχτίδες φωτός έρχονται από το ερωτικό αντικείμενο του πόθου. Να τονίσουμε εδώ και την έξοχη χρήση του ήχου που μοιάζει με θορύβους εργοστασίου και κάνει πιο έντονη την έλλειψη άνεσης του ήρωα. Η αντίθεση του φωτισμού στον χώρο εργασίας με υπολογιστές που μοιάζουν βγαλμένοι από την δεκαετία του 80,το τεράστιο φωτοτυπικό μηχάνημα και η συχνή προβολή επεισοδίων μιας σειράς φαντασίας με στοιχεία από την δεκαετία του 70 είναι οι λεπτομέρειες που δίνουν στην ταινία ένα πόπ ύφος με πινελιές οργουελικού σύμπαντος. Όλο αυτό το ευφυές μείγμα όμως δεν θα ήταν τίποτα χωρίς τους ηθοποιούς.

Ο Τζέσι Άιζενμπεργκ έχει το δύσκολο έργο να ερμηνεύσει δύο πλευρές του εαυτού του και το καταφέρνει θαυμάσια. Η στάση του σώματος του Σάιμον με τους κυρτούς ώμους και την σχεδόν παιδική φωνή θυμίζει ήρωα ταινίες του Γούντι Άλεν ενώ η ευθυτενής στάση του σώματος και η γεμάτη σιγουριά φωνή του δίνουν σάρκα και οστά στον αλαζόνα Τζέιμς,που χρησιμοποιεί τον σαρκασμό για να μειώσει τους ανθρώπους που θεωρεί κατώτερους του, μας θυμίζουν την ερμηνεία του ως Μάρκ Ζούκενμπεργκ  στο Social Network. Η Μία Βασικόφσκα δίνει μια μεστή ερμηνεία στο ρόλο μιας σχιζοειδούς προσωπικότητας και φαίνεται να έχει σχεδόν την υπερφυσική ικανότητα να αλλάξει την δομή των οστών του προσώπου της κατά βούληση ανάλογα με την διάθεση του χαρακτήρα. Στους απολαυστικούς δεύτερους ρόλους ξεχωρίζουν βετεράνοι ηθοποιοί όπως ο Γουάλας Σόν ως ένα τέλειο μείγμα συγκαταβατικού και αδιάφορο για τους εργαζόμενους του αφεντικού με το ελληνικό όνομα Παπαδόπουλος και η Κάθι Μοριάρτι στο ρόλο της κουρασμένης σερβιτόρας που αντιμετωπίζει με ειρωνεία και αυθάδεια το Σάιμον αλλά σαγηνεύεται εύκολα από τον Τζέιμς.

Κλείνοντας θα έλεγα ότι κάτω από τις στρώσεις κυνισμού και μισανθρωπίας  κρύβεται ένα πυρήνας μιας πραγματικής τραγωδίας και αυτό είναι που δίνει στην ταινία μια συναισθηματική απήχηση πέρα από τα αισθητικά επιτεύγματά της.