Ο Ιδρυτής Μιας Αυτοκρατορίας (The Founder)
Ήδη από τον τίτλο της η ταινία αποκαλύπτει τις προθέσεις της. The Founder, τίτλος άκρως ειρωνικός αν το σκεφτεί κανείς, καθώς ο Ρέι Κροκ, ο χαρακτήρας στον οποίο επικεντρώνεται η ταινία του Τζον Λι Χάνκοκ (The Blind Side, Η Μαγική Ομπρέλα) μόνο ιδρυτής των McDonalds δεν είναι. Αυτό είναι άλλωστε ένα από τα ζητήματα που απασχολούν αρκετά την ταινία, το πώς μπορείς να οικειοποιηθείς κάτι που δεν έχεις δημιουργήσει και να το παρουσιάσεις ως δικό σου.
Η αλήθεια είναι ότι είχα μεγάλες προσδοκίες για το The Founder. Ήδη από το τρέιλερ φαινόταν ότι η ταινία με πρωταγωνιστή τον Μάικλ Κίτον θα έριχνε μια ειρωνική ματιά στη σκοτεινή πλευρά της corporate americana -την επεκτατική διάθεση της οποίας σε μεγάλο βαθμό έφτασαν να συμβολίζουν τα McDonalds. Η ειρωνία σταματά, όμως, στον τίτλο και ο Ιδρυτής μιας Αυτοκρατορίας είναι μια πολύ πιο κλασική ταινία απ’ ότι θα περίμενε κανείς να δει.
Ο Ρέι Κροκ είναι ένας πωλητής αναδευτηρίων μιλκ-σέικ. Κάθε λίγο και λιγάκι μοιάζει να έχει μία νέα επιχειρηματική ιδέα που είναι έξυπνη και θα του αποφέρει πολλά χρήματα. Γυρίζει τις ΗΠΑ προσπαθώντας να πουλήσει τα… μίξερ του, χωρίς αποτέλεσμα. Τις περισσότερες φορές κάθεται να φάει στα μέρη όπου αναζητά υποψήφιους πελάτες και διαπιστώνει ότι το σέρβις είναι παντού αργό και λάθος. Δεν μπορεί κανείς να φάει γρήγορα στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1950. Ώσπου μπροστά του εμφανίζεται ένα εστιατόριο διαφορετικό από τα άλλα. Δύο αδέλφια, οι ΜακΝτόναλντ έχουν φτιάξει ένα φαστ φουντ. Το φαγητό περιορίζεται σε δύο τρεις επιλογές, το σέρβις είναι γρήγορο, τα μπέργκερ νόστιμα. Ο Κροκ εντυπωσιάζεται και θέλει να συμμετάσχει σε αυτή την ιδέα, κάνοντας franchise σε πόλεις των ΗΠΑ. Τα αδέλφια συμφωνούν -διστακτικά είναι η αλήθεια καθώς θεωρούν ότι η ποιότητα μπορεί να διατηρηθεί μόνο εάν υπάρχουν 5 ή 6 υποκαταστήματα- και ο Κροκ σύντομα αρχίζει να έχει πιο επεκτατικές φιλοδοξίες, μέσα στις οποίες δεν περιλαμβάνονται τα δυο αδέλφια.
Ο Κροκ δεν κάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που θα περίμενε κανείς. Πείθει τον εαυτό του αρχικά πώς βοηθά τους αδελφούς ΜακΝτόναλντ, ότι αναλαμβάνει μια επιχειρηματική πρωτοβουλία την οποία υπό κανονικές συνθήκες δεν θα αναλάμβαναν τα αδέλφια και το κάνει αυτό πιέζοντας «έναν σωλήνα στον λαιμό του άλλου» -όπως λέει σε κάποια στιγμή ο Κροκ. Η ταινία σκιαγραφεί αυτή τη σκληρότητα, αλλά δεν το κάνει ως συνολικό χαρακτηριστικό μιας εποχής και μιας καπιταλιστικής λογικής που θέλει να ισοπεδώνει τα πάντα στο πέρασμά της. Την κάνει να μοιάζει με χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου ανθρώπου. Οι άλλοι που βρίσκονται γύρω του απλά μοιάζουν να εκμεταλλεύονται τη δική του σκληρότητα. Και είναι μάλλον εύκολο να το κάνει κάποιος αυτό καθώς μέσα στα επόμενα χρόνια η αλυσίδα McDonalds αποστασιοποιήθηκε από τον Ρέι Κροκ, προσπαθώντας να συνδέσει και πάλι το όνομά της με τα δύο αδέλφια.
Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά για το τι θα μπορούσε να είναι η ταινία. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι δεν είναι. Υπάρχουν στοιχεία που κάνουν τον θεατή να σκεφτεί πάνω στις ενδιαφέρουσες θεματικές που αναφέραμε παραπάνω, αν και η ταινία δεν είναι τόσο σκληρή ούτε τόσο ξεκάθαρη όσο θα έπρεπε -φοβάμαι ότι υπάρχει χώρος να δικαιολογήσει κανείς τον κεντρικό χαρακτήρα λέγοντας «καλά έκανε» (και όχι, δεν βοηθάει όταν το tagline μετατρέπεται από «πήρε την ιδέα κάποιου άλλου και η Αμερική την έφαγε» σε «Πήρε το ρίσκο, ξεπέρασε τους κανόνες, άλλαξε το παιχνίδι»). Σε μία εποχή που κυριαρχούν πολιτικοί σαν τον Τραμπ, άνθρωποι που φωνάζουν και εκφοβίζουν, που «βάζουν τον σωλήνα στον λαιμό των άλλων», θα περιμέναμε κάτι παραπάνω.
