Το Μαργαριταρένιο Κουμπί (The Pearl Button)

Συνεχίζοντας τη θεματική της Νοσταλγίας στο Φως, ο Πατρίσιο Γκουζμάν ασχολείται στο Μαργαριταρένιο Κουμπί με το νερό… Η σημασία του νερού και ένα μαργαριταρένιο κουμπί οδηγούν τον Γκουζμάν στους αυτόχθονες της Δυτικής Παταγονίας, αλλά και στους ανθρώπους που εξαφανίστηκαν στη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ. Με τον ίδιο τρόπο, τα αστέρια στη Νοσταλγία στο Φως οδηγούσαν τις μανάδες των εξαφανισμένων στην έρημο.

Με τρόπο λυρικό, ο Γκουζμάν προσπαθεί να ενώσει τα κομμάτια της ιστορίας της Χιλής σε ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ.

H απείρου κάλλους εικόνες της φύσης θα έρθουν σε άμεση αντίθεση με την ασχήμια των ανθρώπων που θα μας περιγράψει με την σχεδόν ποιητική αφήγηση του. Ο ήχος του νερού, η επίδραση των πλανητών, ερωτήματα φιλοσοφικής φύσης, η σύνδεση των πάντων με τα πάντα.

Από τα ίχνη του Τζέμι Μπάτον, ενός αυτόχθονα που οι Βρετανοί είχαν αποφασίσει να «εκπολιτίσουν», μέχρι το κουμπί στα βάθη της θάλασσας του οποίου τα ίχνη μαρτυρούν τις θηριωδίες του καθεστώτος Πινοσέτ.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το Μαργαριταρένιο Κουμπί έχει χαρακτηριστεί ως «στοχασμός». Και πράγματι, μοιάζει περισσότερο με λυρικό στοχασμό, αργό σε ρυθμό, αλλά πλούσιο σε νοήματα. Ο Γκουζμάν δεν επιλέγει τα κλασικά μέσα του ντοκιμαντέρ: διαθέτει πολύ λίγες συνεντεύξεις και τα στοιχεία του τα αντλεί από την ίδια τη φυσιολογία της Χιλής. Δεν επιχειρεί να πείσει με αποδείξεις, με λογικά βήματα, αλλά με στοχασμούς, με «αποδείξεις» του τον ήχο και το φως.

Στο έργο του Γκουζμάν, άλλωστε, μπορεί κανείς να δει όλη την ιστορία της χώρας. Κι εδώ επιλέγει να τη δείξει μέσα από υπέροχες εικόνες. Οι πάγοι της Παταγονίας, ένα δάσος με δένδρα τσακισμένα, όμοια με φιγούρες που έχουν βασανιστεί, το νερό, τα αστέρια, τα σημάδια της φύσης.

Με τη Νοσταλγία στο Φως και το Μαργαριταρένιο Κουμπί ο Γκουζμάν φτιάχνει ένα δίπτυχο, δύο όψεις του ίδιου νομίσματος για δύο διαφορετικά σημεία της Χιλής (το βόρειο και το νότιο άκρο της χώρας), ενώ έχει δηλώσει ότι σκέφτεται να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ για τη «ραχοκοκκαλιά» της Χιλής, την οροσειρά των Άνδεων.

Τελικά να το δω;

Οπωσδήποτε εάν σας αρέσουν τα ντοκιμαντέρ αυτού του είδους (στην Ελλάδα κάτι αντίστοιχο κάνει ο Φίλιππος Κουτσάφτης). Οι υπέροχες εικόνες συνδυάζονται με τον προσεγμένο ήχο και τη μουσική, κάνοντας την παρακολούθηση του Μαργαριταρένιου Κουμπιού μια ξεχωριστή εμπειρία.

Fun trivia: Η ταινία κέρδισε βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, καθώς και βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής.