Ηφαίστειο (Ixcanul Volcano)
Η ταινία που απέσπασε Αργυρή Άρκτο στο φεστιβάλ του Βερολίνου. H Μαρία, μια νεαρή κοπέλα των σημερινών εναπομείναντων Μάγια, ζεί με τους γονείς της στις παρυφές ενός ηφαιστείου και εργάζονται όλοι στις φυτείες του καφέ. Ενώ οι γονείς της την έχουν τάξει ως νύφη στο πλούσιο ξένο αφεντικό, που θα της προσφέρει μια καλύτερη ζωή στην πόλη, το κορίτσι μένει έγκυος από ένα νεαρό εργάτη των φυτειών.
Τελικά, το Ixcanul αποδείχθηκε περισσότερο ενδιαφέρον, συγκριτικά με τις αρχικές μου προσδοκίες. Με λαογραφική διάθεση και μια σκηνοθετική «ματιά ανθρωπολόγου». Το βλέμμα του Χάιρο Μπουσταμάντε αναζητά να καταγράψει τις παραδόσεις, τις δεισιδαιμονίες, τις προκαταλήψεις και τα «ματζούνια» των καταβολών που μπλέκονται με τις καθημερινές επιρροές του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού. Ότι μουσική θα ακουστεί στην ταινία θα την παράγουν από τα χείλη τους οι άνθρωποι, ή ο αέρας που φυσά. Έχει σημεία που η φωτογραφία είναι καταπληκτική, όπως αρμόζει στο εντυπωσιακό φυσικό τοπίο των παρυφών του ηφαιστείου και άλλα πάλι στα οποία είναι αδιάφορη.
Σε αντίθεση με το Tanna, που είδαμε πρόσφατα στο φεστιβάλ του Λονδίνου, εδώ δε βλέπουμε τόσο το πραγματικό ηφαίστειο, όσο το εσωτερικό ηφαίστειο του εσωτερικού κόσμου της κοπέλας, ενός ψυχισμού που συσσωρεύει καταπίεση και είναι έτοιμος να εκραγεί κι αυτός όπως τα σωθικά του βουνού από την καυτή λάβα.
Η ψυχή της συνθλίβεται αρχικά από τους γονείς της, αλλά σε δεύτερο επίπεδο από την ατυχία της ανεπιθύμητης (τελικά) εγκυμοσύνης της. Περνά από την ελπίδα φυγής της που όλο και σβήνει, στον εξίσου οδυνηρό πόνο της ερωτικής απογοήτευσης.
Αν σκάψετε πιο βαθιά, θα δείτε ότι ουσιαστικά το ίδιο το μέρος κατατρώει αργά την κοπέλα, κρατώντας δεμένα τα χέρια της μπροστά σε οποιαδήποτε τελική επιλογή.
Όσο κυλά ο κινηματογραφικός χρόνος το δράμα της κορυφώνεται σε μια βραδυφλεγή έκρηξη, χωρίς τυμπανοκρουσίες αλλά με ουσία. Η ιστορία σε άλλες συνθήκες -δυτικού κόσμου- ίσως δεν είχε τόσο ενδιαφέρον, εδώ όμως τόσο η καταγωγή της κοπέλας, όσο και το φυσικό τοπίο δίνουν ένα ξεχωριστή νότα.
