Δεν είμαι ο νέγρος σου
Χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τα λόγια του συγγραφέα Τζέιμς Μπάλντουιν, όπως προκύπτει από συνεντεύξεις, επιστολές και από το ανολοκλήρωτο βιβλίο του Remember This House, ο σκηνοθέτης Ραούλ Πεκ επιχειρεί να κατανοήσει τις φυλετικές εντάσεις στις ΗΠΑ, παρουσιάζοντας την κατάσταση όπως ακριβώς τη βιώνει ένας Αφροαμερικάνος.
Με αφετηρία τη δολοφονία τριών ηγετικών στελεχών του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα (Malcom X, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Μέντγκαρ Έβερς), ο Μπάλτουιν καταδεικνύει την κατασκευασμένη εικόνα των Αφροαμερικανών, εγκαλώντας καμιά φορά και τον ίδιο του τον εαυτό -παραδέχεται για παράδειγμα ότι ακόμα και ο ίδιος ήταν ακριβώς αυτό που ήθελαν οι λευκοί.
Με μία ποιητική αφήγηση που συμπληρώνεται από αρχειακό υλικό, σπάνιες φωτογραφίες, παλιές διαφημίσεις και ταινίες -αλλά και εικόνες της σύγχρονης Αμερικής, κυρίως από επεισόδια που προέκυψαν μετά τις δολοφονίες νεαρών Αφρομερικανών από λευκούς στις ΗΠΑ- ο Ραούλ Πεκ σοφά επιλέγει να δομήσει το ντοκιμαντέρ του γύρω από τον ορθό λόγο του Μπάλντουιν -τον παράλληλα συγκινητικό και συναισθηματικά φορτισμένο. Σε αρκετές στιγμές, ο σκηνοθέτης επιλέγει τα λόγια του Μπάλντουιν να ακούγονται πάνω από εικόνες της σύγχρονης Αμερικής, θέλοντας να τονίσει ότι αρκετά από αυτά που ο συγγραφέας λέει είτε ισχύουν μέχρι σήμερα, είτε είχε φανταστεί ότι θα συμβούν.
Κουβαλώντας δεκάδες βραβεία και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ, το «Δεν είμαι ο νέγρος σου» αποτελεί το πιο επίκαιρο και ολοκληρωμένο ντοκιμαντέρ τόσο για την εμπειρία του να είσαι Αφροαμερικανός στη σύγχρονη Αμερική, όσο και για τα βαθύτερα αίτια του ρατσισμού.
Ο τίτλος της ταινίας προκύπτει από μια συνέντευξη του Μπάλντουιν στην οποία εκείνος λέει: «Δεν είμαι νέγρος. Είμαι άνθρωπος». Στη συνέχεια, όμως, σημειώνει ότι είναι οι λευκοί εκείνοι που θα πρέπει να αναρωτηθούν για ποιο λόγο χρειάστηκε να κατασκευάσουν «έναν νέγρο». Όχι μόνο δίνει έμφαση στο βλέμμα της αφροαμερικανικής κοινότητας, αλλά καλεί και τους λευκούς να κοιτάξουν την πραγματική αιτία της επιμονής στον διαχωρισμό. Ταυτόχρονα, το «Δεν είμαι ο νέγρος σου» αποτελεί μια ιδιότυπη βιογραφία του Μπάλντουιν, καθώς τα λόγια του είναι γεμάτα από τις εμπειρίες του από τους πολιτικούς αγώνες και δεν μπορούν -δεν θα έπρεπε άλλωστε- να διαχωριστούν από αυτούς.
Τη φωνή του στα λόγια του Μπάλντουιν δανείζει ο Σάμουελ Τζάκσον. Συγκινητική η αφήγηση του ηθοποιού, ο οποίος καταφέρνει να «χαθεί» στον ρόλο -χωρίς να μιμείται τον Μπάλντουιν. Μια σημαντική ταινία που αξίζει να δει κανείς.
